MPSC Sample Question Paper 21

MPSC Sample Question Paper in Marathi language (MPSC Prashnapatrika) for MPSC Preliminary Exam (State Services Examination), State Services Examination, Maharashtra Engineering Services, Assistant Preliminary Exam, Maharashtra Agricultural Services, MPSC PSI Exam (Police Sub Inspector Examination), MPSC STI (Sales Tax Inspector). Lipik-Tanklekhak Exam 2014

नमुना प्रश्न
सम संबंध
अक्षरमाला : क ख ग घ ड      च छ ज झ ञ      ट ठ ड ढ ण      त थ द ध न      प फ ब भ म

पुढील प्रत्येक प्रश्नात दिलेल्या पहिल्या पदाचा दुसऱ्या पदाशी जो संबंध आहे तोच संबंध तिसऱ्या पदाचा चौथ्या पदाशी आहे. तो संबंध ओळखून विचारलेल्या प्रश्नांच्या उत्तराच्या योग्य पर्याय क्रमांकाचे उत्तर लिहा.

१) ग  :  झ  : :  घ  :  ?
१) ज     २) ण      ३) त      ४) न

२) च  :  व  : :  ख  :  ?
१) ढ     २) ज     ३) द     ४) फ

३) कघ  :  तढ  : :  पभ  :  ?
१) तध      २) दध      ३) यध      ४) तथ

४) खडज  : चझठ  : :  तडञ  :  ?
१) गचझ      २) भपद      ३) ढठझ      ४) दणद

५) कखगघ  :  झजछच  : :  ढडठट  :  ?
१) धदथत      २) पफबभ        ३) भबफप       ४) चजझम

६) क  :  म  : :  च  :  ?
१) प    २) त     ३) न       ४) ध

७) खघ  :  ढठ  : : थध  :  ?
१) छझ     २) फभ     ३) ठढ     ४) भफ

८) क  :  क  : :  ग  :  ?
१) ज    २) ड    ३) झ    ४) ञ

९) पतट  :  णनम  : :  छठथ  :  ?
१) धढझ    २) तचञ     ३) फथढ    ४) डवढ

१०) चछजझ  :  छचझज  : :  धदथत  :  ?
१) धथदत     २) डथधत      ३) दधथत     ४) दधतथ

११) एप्रिल  :  जून  :  ऑगस्ट  :  ?
१) एप्रिल     २) जून     ३) डिसेंबर      ४) सप्टेंबर
     
१२) नाक  :  वास घेणे  : :  ?  :  ऐकणे
१) डोळा    २) नाक     ३) कान     ४) जीभ

१३) व्याख्यान  :  श्रोते  : :  चित्रपट  :  ?
१) सिनेमागृह     २) प्रेक्षक     ३) गाणी      ४) नट

१४) ट्रॅक्टर  :  डीझेल  : :  बैल  :  ?
१) गवत      २) वंगण     ३) बैलगाडी     ४) पाणी

१५) पंकज  :  कमळ  : :  जलधी  :  ?
१) तलाव      २) नदी     ३) पाऊस    ४) समुद्र

१६) जानेवारी  :  एप्रिल  : :  जून  : ?
१) जुलै     २) ऑगस्ट     ३) सप्टेंबर     ४) ऑक्टोबर

१७) ढोली  :  घुबड  : :  ?  :  मधमाशी
१) झाड     २) वारूळ     ३) पोळे     ४) मध

१८) वनस्पती  :  ऑक्सिजन  : :  प्राणी  :  ?
१) ऑक्सिजन     २) हाइड्रोजन     ३) नायट्रोजन     ४) कार्बनडायऑक्साईड

१९) टी.व्ही.  :  वीन  : :  पवनचक्की  : ?
१) विद्युत      २) उष्णता       ३) वास       ४) प्रकाश  

२०) साप  :  फुत्कार  : :  ?  :  घुत्कार
१) हत्ती      २) माकड      ३) गाढव     ४) घुबड

उत्तर :
१) ३   २) ४   ३) १   ४) २    ५) २    ६) ३    ७) ४    ८) ३    ९) १    १०) ४      
११) ३    १२) ३    १३) २    १४) १    १५) ४    १६) ३    १७) ३    १८) ४    १९) ३    २०) ४

MPSC Sample Question Paper 20

MPSC Sample Question Paper in Marathi language (MPSC Prashnapatrika) for MPSC Preliminary Exam (State Services Examination), State Services Examination, Maharashtra Engineering Services, Assistant Preliminary Exam, Maharashtra Agricultural Services, MPSC PSI Exam (Police Sub Inspector Examination), MPSC STI (Sales Tax Inspector).

नमुना प्रश्न

१) सौरऊर्जेचे रासायनिक ऊर्जेत रुपांतर करण्याऱ्या वनस्पती पेशीतील _______ या अंगकास वनस्पती पेशीचे 'ऊर्जा कारखाने' संबोधले जाते.
१) लायकारिका      २) रायबोसोम्स     ३) हरितलवक    ४) यापैकी नाही

२) आंतर्द्रव्यजालिकेवरील _________ हे घटक प्रथिन संश्लेषणाचे कार्य करतात.
१) डीएनए        २) आरएनए      ३) रायबोझोम्स      ४) तंतुकणिका

३) ________ ऊती हा उच्चस्तरीय वनस्पतींचा पायाभूत गुणविशेष आहे.
१) संवहणी ऊती       २) मूल ऊती     ३) स्थूलकोन ऊती       ४) दृढ ऊती           

४) १८३१ मध्ये _______ या संशोधकाने सजीवांच्या पेशीतील केंद्रकाचे अस्तित्व सर्वप्रथम सिद्ध केले.
१) रॉबर्ट हूक        २) लिवेन हूक      ३) रॉबर्ट ब्राऊन       ४) जोहान्स पुरकिंजे

५) मानवी शरीरातील सर्वधिक लांबीची पेशी कोणती?
१) लोहित रक्तकणिका    २) रक्कबिंबिका     ३) चेतापेशी      ४) श्वेत रक्तकणिका

६) तंतुकणिकांमध्ये निर्माण झालेली ऊर्जा _______ या ऊर्जासमृध्द संयुगाच्या रुपात साठविलेली असते.
१) ATP        २) DPA         ३) DNA         ४) RNA

७) रोझा गॅलिका हे _________ चे शास्त्रीय नाव आहे.
१) गुलाब       २) तुळस      ३) माका       ४) आंबा

८) कर्करोगाच्या पेशी खालीलपैकी कोणत्या वैशिष्ट्यांमुळे ओळखल्या जातात?
१) वृद्धीच्या नियंत्रनावरील कमतरता      २) स्थानीय ऊतींचे आक्रमण    

३) शरीराच्या अन्य भागात प्रसार किंवा विक्षेपण     ४) वरील सर्व वैशिष्ट्ये बरोबर आहेत.

९) विकरे (Enzymes), संप्रेरके (Hormones), प्रतिपिंडे (Antibodies) ही प्रत्यक्षात: _____ ची रूपे आहेत.
१) कर्बोदके        २) प्रथिने      ३) जीवनसत्वे      ४) सिंग्धे (मेद)

१०) अतिलठ्ठपणा सुचित करणारा देह वस्तुमान निर्देशांक म्हणजे __________
१) वजन/उंची              २) वजन (किग्रॅ)/उंची२ (मीटर)  

३) वजन (ग्रॅ)/उंची२ (मीटर)             ४) वजन (पौंड)/उंची (मीटर)

११) थायरॉईड ग्रंथीत थायरॉक्झिन या संश्लेषण होण्यासाठी _______ या मूलद्रव्याची आवश्यकता असते.
१) कॅल्शियम       २) फॉस्फरस         ३) आयोडिन         ४) निकोटिन  

१२) _______ या मुलद्रव्याच्या अभावी न्यूट्रोपेनिया हा रोग होऊन रक्तातील न्यूट्रोफिल पेशींची संख्या घटते.
१) क्लोरीन        २) जस्त        ३) तांबे         ४) मोलिब्लेडनम 

१३) धमनी भितिकांच्या संयोजी ऊतींमध्ये कोलेस्तेरॉल व कोलेस्टीरील एस्टरचा थर साचल्याने _______ हा रोग उदभवतो.
१) फ्लुरॉसिस      २) कंकाली फ्लुरॉसिस     ३) धमनीकाठिण्यता      ४) धमनीस्निग्धता

१४) DNA च्या संरचनेत ________ हे नत्र रेणू असतात.
१) A, B          २) A, C       ३) B, D         ४) C, D

१५) ________ हे घटक कर्करोगजनक असतात.
१) हायड्रोकार्बन्स      २) पारा      ३) सल्फर डायॉक्साईड       ४) यापैकी नाही 

१६) हवाबंद डब्यातील अन्न ______ मुळे खराब होऊ शकते.
१) विनॉक्सी सूक्ष्मजीव     २) ऑक्सीय सूक्ष्मजीव     ३) बुरशी      ४) यापैकी नाही  

१७) देहवस्तुमान निर्देशक ________ किंवा त्याहून अधिक असलेले पुरुष अतिलठ्ठ असतात.
१) २८.६        २) ३०       ३) ४५       ४) ५१.४

१८) लोकसंख्येच्या ________ या शाखेमध्ये लोकसंख्येच्या प्रमाणात्मक संकल्पनांचा अभ्यास केला जातो.
१) डेमोग्राफी      २) डेमोक्रसी       ३) ब्यूरोक्रसी      ४) डेमॉलॉजी 

१९) धमनीकाठिण्यता हा रोग ________ मुळे उदभवतो.
१) कुपोषण      २) अतिपोषण      ३) अधोपोषण      ४) यापैकी नाही

२०) फायलेरिआसिस या रोगाचे वर्गीकरण कोणत्या गटात करता येईल?
१) Endemic        २) Epidemic      ३) Pandemic        ४) यापैकी नाही

उत्तर :
१) ३   २) ३   ३) १   ४) ३   ५) ३   ६) १   ७) १    ८) ४   ९) २   १०) २     
११) ३   १२) ३   १३) ३   १४) २   १५) १   १६) १   १७) २   १८) १   १९) २   २०) १

MPSC Sample Question Paper 19

MPSC Sample Question Paper in Marathi language (MPSC Prashnapatrika) for MPSC Preliminary Exam (State Services Examination), State Services Examination, Maharashtra Engineering Services, Assistant Preliminary Exam, Maharashtra Agricultural Services, MPSC PSI Exam (Police Sub Inspector Examination), MPSC STI (Sales Tax Inspector).

नमुना प्रश्न

१) उच्च न्यायालयातील न्यायाधीशांची नेमणूक कोण करते?
१) संसद    २) विधानसाथा      ३) राज्यपाल      ४) राष्ट्रपती

२) भारतीय संविधान कोणत्या दिवशी अंमलात आले?
१) २६ जानेवारी १९३०     २) २६ नोव्हेंबर १९४९     ३) २६ जानेवारी १९५०    ४) १५ ऑगस्ट १९४७

३) घटनादुरुस्ती विधेयकाच्या बाबतीत पुढीलपैकी कोणते विधान योग्य आहे?
१) घटनादुरुस्ती विधेयक प्रथम लोकसभेतच चर्चेस यावे लागते.
२) घटनादुरुस्ती विधेयक प्रथम राज्यसभेतच चर्चेस यावे लागते.
३) घटनादुरुस्ती विधेयक प्रथम लोकसभेतच अथवा राज्यसभा यापैकी कोणत्याही सभागृहात चर्चेस येऊ शकते.
४) घटनादुरुस्ती विधेयकाबाबतीत कोणत्याही सभागृहात अशी चर्चा करण्याची गरज नसते.

४) कलम ३१२ नुसार राष्ट्रहिताच्या दृष्टीने एक किंवा अधिक अखिल भारतीय सेवांची निर्मिती करण्याचा अधिकार खालीलपैकी कोणास आहे?
१) लोकसभा     २) राज्यसभा     ३) विधानसभा     ४) यापैकी नाही

५) भारतीय घटनासमिती कोणत्या वर्षी अस्तित्वात अस्तित्वात आली?
१) १९४६     २) १९४७      ३) १९४९       ४) १९५०

६) घटना समितीच्या प्रमुख सदस्यांमध्ये खालीलपैकी कोणाचा समावेश करता येणार नाही?
१) डॉ. राजेंद्रप्रसाद    २) मौलाना आझाद     ३) महात्मा गांधी     ४) गोविंद वल्लभपंत

७) घटनेच्या समुदा समितीचे अध्यक्ष कोण होते?
१) डॉ. राजेंद्र प्रसाद    २) डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर   ३) सच्चिदानंद सिन्हा   ४) पं. नेहरू

८) कोणत्या घटनादुरुस्तीनुसार मालमत्तेचा अधिकार मुलभूत हक्कांच्या यादीतून वगळण्यात आला?
१) ४१ व्या       २) ४२ व्या        ३) ४३ व्या        ४) ४४ व्या

९) बावीस भारतीय भाषांचा समावेश घटनेच्या कितव्या परिशिष्टात करण्यात आला आहे?
१) पहिल्या        २) दुसऱ्या      ३) सातव्या      ४) आठव्या

१०) भारतीय घटना कलम ७५ अन्वये मंत्रिमंडळ कोणास जबाबदार असते?
१) लोकसभा     २) राज्यसभा     ३) राष्ट्रपती     ४) सर्वोच्च न्यायालय

११) भारत हे खालीलपैकी कोणत्या प्रकारचे राष्ट्र आहे?
१) साम्यवादी      २) भांडवलवादी      ३) धर्मनिरपेक्ष      ४) यापैकी नाही

१२) भारतीय घटनादुरुस्तीशी संबंधित कलम कोणते?
१) कलम १२४      २) कलम २१४      ३) कलम ३६८      ४) कलम १६९

१३) डिसेंबर २००३ मध्ये ९१ वि घटनादुरुस्ती कशासंदर्भात करण्यात आहे?
१) पक्षांतर बंदी     २) मंत्रिमंडळाच्या संख्येवर १५ टक्के इतकी मर्यादा   ३) दोन्ही बरोबर    ४) यापैकी नाही

१४) कलम ३५६ नुसार राज्यात घटनात्मक आणीबाणी जारी असताना राज्यकारभार पाहणारा राष्ट्रपतींचा प्रतिनिधी कोण असतो?
१) मुख्यमंत्री     २) राज्यपाल       ३) केंद्रीय संरक्षण मंत्री       ४) उपराष्ट्रपती

१५) भारतीय घटनादुरुस्तीचे अधिकार कोणास आहेत?
१) राष्ट्रपती       २) सर्वोच्च न्यायालय     ३) भरतीय जनता     ४) कायदेमंडळ

१६) ४४ व्या घटनादुरुस्तीनुसार वगळण्यात आलेला कोणता हक्क हा आता केवळ कायदेशीर हक्क राहिला आहे?
१) समतेचा हक्क    २) धार्मिक स्वातंत्र्याचा हक्क   ३) मालमत्तेचा हक्क    ४) यापैकी नाही


१७) राष्ट्रपतींना खालीलपैकी कोणत्या पद्धतीने पदच्यूत करता येऊ शकते?
१) संसदेच्या सध्या बहुमताने  २) लोकसभेच्या बहुमताने   ३) महाभियोगाव्दारे    ४) यापैकी नाही

१८) कलम १६३ नुसार राज्यपालांना _______ अधिकार प्राप्त झाले आहेत.
१) मानवाधिकार      २) लष्करी अधिकार    ३) स्वविवेकाधिकार     ४) शेषाधिकार

१९) 'राष्ट्राचा प्रथम नागरिक' या शब्दात कोणाचे अचूक वर्णन करता येईल?
१) पंतप्रधान     २) राष्ट्रपती      ३) सरन्यायाधीश     ४) उपराष्ट्रपती

२०) कोणत्या घटनादुरुस्तीनुसार ६ रस १४ वयोगटातील मुलांसाठी प्राथमिक शिक्षण हा मूलभूत हक्क ठरविण्यात आला?
१) ८६ वी        २) ८८ वी        ३) ९१ वी       ४) ९३ वी    


उत्तर :
१) ४   २) ३   ३) ३   ४) २    ५) १   ६) ३    ७) २    ८) ४   ९) ४   १०) १     
११) ३   १२) ३   १३) ३    १४) २   १५) ४   १६) ३   १७) ३   १८) ३   १९) २  २०) १

MPSC Sample Question Paper 18

नमुना प्रश्न

१) डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठाचे मुख्य ठिकाण कोणते?
१) अमरावती     २) अकोला     ३) औरंगाबाद      ४) नागपुर

२) सर्वप्रथम महाराष्ट्रात १९७२ - ७३ साली सुरू झालेल्या रोजगार हमी योजनेत ________ वर्षांवरील अकुशल श्रीमिकांना काम दिले जाते.
१) १५       २) १६      ३) १८       ४) २१ 

३) पारस (ता. _________) येथे राष्ट्रीय औद्योगिक विद्युतकेंद्र आहे.
१) बाळापुर      २) बार्शीटाकळी      ३) मूर्तिजापूर       ४) अकोट

४) नियोजन आयोगाच्या मते भारतात ______ कॅलरीजपेक्षा कमी उपभोग घेणाऱ्या शहरी भागातील व्यक्ती दारिद्र्यरेषेखाली जीवन जगतात.
१) २१००       २) २२५०       ३) २४००      ४) २६००

५) चिखलदरा थंड हवेचे ठिकाण कोणत्या जिल्ह्याल आहे?
१) अमरावती     २) कोल्हापूर      ३) पुणे       ४) सातारा

६) आय. टी. उद्योगातील आघाडीमुळे भारतातील __________ हे शहर 'सिलिकॉन' पठार' म्हणून ओळखले जाते.
१) अहमदाबाद        २) बंगळूरू      ३) चेन्नई      ४) नागपूर

७) राष्ट्रसंत तुकडोजी महारांचा जन्मगाव आहे.
१) मोझरी     २) यावती      ३) मोर्शी      ४) अचलपूर

८) २००४ - ०९ या काळातील भारताच्या व्यापार धोरणात २००९ पर्यंत भरताचा जागतिक व्यापारातील वाटा _____ इतका वाढविण्याचे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले होते.
१) १ टक्के       २) १.५ टक्के     ३) २ टक्के     ४) २.५ टक्के

९) महाराष्ट्रातील हे शहर मध्यवर्ती ठिकाणावर आहे.
१) नागपूर      २) अकोला      ३) पुलगांव      ४) वर्धा

१०) ______ हे नियोजन आयोगाचे पदसिद्ध अध्यक्ष असतात.
१) राष्ट्रपती     २) पंतप्रधान    ३) अर्थमंत्री     ४) नियोजन मंत्री 

११) औरंगाबाद या शहरास _______ असे म्हणतात.
१) सात दरवाजांचे शहर    २) पन्नास दरवाजांचे शहर    ३) बावन्न दरवाजांचे शहर    ४) यापैकी नाही

१२) लोकसंख्येच्या घनतेचा विचार करता _______ हे सर्वांत विरळ लोकसंख्येचे राज्य असे म्हणणे संयुक्तिक ठरेल.
१) सिक्कीम      २) अरुणाचल प्रदेश     ३) मिझोराम       ४) आसाम

१३) महालक्ष्मी (अंबाबाई) प्राचीन मंदीर आहे.
१) तुळजापूर       २) सोलापूर      ३) कोल्हापूर      ४) लातूर

१४) पंतप्रधान हे नियोजन आयोगाचे पदसिध्द अध्यक्ष असतात, तर ______ हे राष्ट्रीय विकास परिषदेचे पदसिद्ध अध्यक्ष असतात.
१) पंतप्रधान     २) राष्ट्रपती     ३) केंद्रीय अर्थमंत्री     ४) वित्तसचिव

१५) गेट वे ऑफ इंडिया कोठे आहे?
१) दिल्ली     २) मुंबई      ३) जम्मू     ४) बांद्रा

१६) भारतात खालील पैकी कोणाच्या अध्यक्षतेखालील समिती बेरोजगारीच्या समस्येवर उपाययोजना सुचविण्यासाठी केंद्राने नेमली होती?
१) न्या. भगवती समिती     २) न्या. सरकारिया आयोग    ३) रेखी समिती     ४) एल. के. झा. समिती

१७) त्र्यंबकेश्वर ज्योतिर्लिंग कोणत्या जिल्ह्यात आहे?
१) हिंगोली      २) बीड      ३) वेरूळ औरंगाबाद     ४) नाशिक

१८) १९८३ साली नेमण्यात आलेला न्या. सरकारिया आयोग खालीलपैकी कोणत्या बाबींशी संबंधित होता?
१) कर सुधारणा     २) केंद्र-राज्य संबंध    ३) बँकिंग सुधारणा    ४) साखर उद्योग

१९) लोकसंख्याविषयक राष्ट्रीय धोरणांनुसार (२०००) ______ या वर्षापर्यंत लोकसंख्या वाढ स्थिर करण्याचे ठरविण्यात आले.
१) २०२०      २) २०३०      ३) २०४६        ४) २०५०

२०) देशात सध्या _________ वा त्यापुढील वयोगटातील व्यक्तींचा साक्षरतेचा निकष लावण्यासाठी विचार केला जातो.
१) १ वर्षे      २) ७ वर्षे     ३) ९ वर्षे     ४) ११ वर्षे

उत्तर :
१) २  २) ३  ३) १  ४) १   ५) १  ६) २   ७) २   ८) २  ९) १  १०) २    
११) ३  १२) २  १३) ३   १४) १   १५) २   १६) १   १७) ४   १८) २   १९) ३  २०) २ 

MPSC Sample Question Paper 17

MPSC Sample Question Paper in Marathi language (MPSC Prashnapatrika) for MPSC Preliminary Exam (State Services Examination), State Services Examination, Maharashtra Engineering Services, Assistant Preliminary Exam, Maharashtra Agricultural Services, MPSC PSI Exam (Police Sub Inspector Examination), MPSC STI (Sales Tax Inspector).

नमुना प्रश्न

*गटातील वेगळा शब्द ओळखा.

१)  १) पाने   २) फळे   ३) फुले   ४) भुंगे

२)  १) काळा   २) हिरवट   ३) पांढरा   ४) पिवळा

३)  १) हरीण   २) वासरू   ३) रेडकू   ४) करडू

४)  १) भाजी - भाकरी   २) सामानसुमान   ३) घरदार   ४) स्वयंपाकपाणी

५)  १) आंबे   २) केळी   ३) फणस   ४) मोसंब्या

६)  १) झुडपे   २) बाग   ३) बन   ४) बेट

७)  १) तराजू   २) परंतु   ३) काकू   ४) खडू

८)  १) अंकुर   २) कणीस   ३) हुरडा   ४) दाणे

९)  १) चवदार   २) घरदार   ३) दमदार   ४) इमानदार

१०)  १) पक्षी   २) अळी   ३) कोष   ४) पाखरू

११)  १) फूल   २) सुमन   ३) कुसुम   ४) पुष्पगुच्छ

१२)  १) धावणे   २) पळणे   ३) दौडणे    ४) पोहणे

१३)  १) गारेगार   २) गरमगार   ३) थंडगार   ४) गारगार

१४)  १) गोलाकार   २) आयताकार   ३) चंद्राकार   ४) अर्धवर्तुळाकार

१५)  १) खालीवर   २) उंचखाली   ३) धावपळ   ४) ने - आण

१६)  १) ऐटदार   २) रुबाबदार   ३) डौलदार   ४) दुकानदार

१७)  १) नाटककार   २) कलाकार   ३) चित्रकार   ४) नकलाकार

१८)  १) चिवचिव   २) कावकाव   ३) म्यॉवम्यॉव   ४) क्वॉक क्वॉक

१९)  १) नांगरणी   २) लावणी   ३) नाचणी   ४) पेरणी

२०)  १) हिमालय   २) वाचनालय   ३) कार्यालय   ४) भोजनालय

उत्तर :
१) ४  २) २  ३) १  ४) ४  ५) ३  ६) ४  ७) २  ८) ३  ९) २  १०) २   
११) ४  १२) ३  १३) २   १४) ३   १५) ३   १६) ४   १७) २   १८) ३   १९) ३  २०) १

MPSC Sample Question Paper 16

MPSC Sample Question Paper in Marathi language (MPSC Prashnapatrika) for MPSC Preliminary Exam (State Services Examination), State Services Examination, Maharashtra Engineering Services, Assistant Preliminary Exam, Maharashtra Agricultural Services, MPSC PSI Exam (Police Sub Inspector Examination), MPSC STI (Sales Tax Inspector).

नमुना प्रश्न 

खालील प्रश्नामध्ये सुरुवातीच्या दोन शब्दांत अर्थ, रचना, व्याकरण या दृष्टीने संबंध आहे तो लक्षात घ्या. त्याच संबंधाचा विचारलेला शब्दाशी जुळणारा शब्द पर्यायातून निवडा.   


१) थांबा : लाल - पळा : ? 
१) धावा    २) हिरवा    ३) पटकन    ४) लाल  

२) मुळे : पाणी - पान : ?  
१) अन्न     २) फूल    ३) फांदी     ४) घोडा

३) हरण : पडस - पान : ?
१) पिल्लू    २) वासरू    ३) शिंगरू    ४) घोडा

४) भेट : गाठ  -  शेती :  ?
१) जमीन     २) पाऊस    ३) धान्य    ४) वाडी

५) केळे : केळी  -  दगड  :  ?
१) दगडी    २) खडक   ३) शिल्प     ४) दगड

६) आंब्याची : राई  - केवड्याचे  :  ?
१) फूल     २) बन     ३) रान      ४) झाड

७) पाने : सळसळ  - नाणी  :  ?
१) रुपये     २) धातू      ३) छनछन     ४) चिल्लर

८) बेदम : दमदार  -  बेईमान  :  ?
१) इमानी     २) इमानदार     ३) इनामदार     ४) ग्रामानिक

९) जल : पाणी  -  विहंग  :  ?
१) तरंग     २) आकाश     ३) लाटा     ४) पक्षी

१०) नावड : आवड  -  देणे  :  ?
१) लेणे     २) घेणे      ३) कर्ज      ४) बाकी

११) उंट  : सांडणी  - गवळण  :  ?
१) गवळी     २) दूधवाली     ३) हिरकणी     ४) गवळीण

१२) बक्षीस  :  कौतुक  -  शिक्षा  :  ?
१) मार      २) निंदा      ३) अपमान      ४) दंड

१३) पुस्तकालय  :  पुस्तक  -  भोजनालय  :  ?
१) उपाहारगृह       २) हॉटेल      ३) नाश्ता     ४) भोजन

१४) शिल्पकार  :  दगड  -  वक्ता  :  ?
१) भाषण      २) सभा     ३) श्रोता     ४) वकृत्व

१५) लाकूड  :  झाड  -  माती  :  ?
१) जमीन     २) शेत     ३) खडक      ४) डोंगर

१६) ऊस  :  रस  -  तांदूळ  :  ?
१) भात      २) पीठ     ३) इडली      ४) ओंबी

१७) चित्रकार  :  कुंचला  -  गीतकार  :  ?
१) गाणी    २) वाद्द      ३) लेखणी     ४) नृत्य

१८) सभ्य  :  सभ्यता  -  शांत  :  ?
१) अशांतता     २) गोंगाट     ३) आवाजहीन     ४) शांतता

१९) मजूर  :  मजुरी  -  भटजी  :  ?
१) पूजा     २) दक्षिणा     ३) होम     ४) आरती

२०) संक्रांत  :  तिळगूळ  -  दिवाळी  :  ?
अ) दिवा     २) आकाशकंदील      ३) फराळ     ४) फटाके 


उत्तर :
१) २  २) १  ३) ३  ४) ४  ५) १  ६) २  ७) ३  ८) २  ९) ४  १०) २   
११) १  १२) ३  १३) ४   १४) ४   १५) १   १६) १   १७) १   १८) ४   १९) १  २०) ३

भारता मधील उच्च न्यायालये High Courts in India

उच्च न्यायालय	ठिकाण	वर्ष	कार्यक्षेत्र	खंडपीठे
अलाहाबाद	अलाहाबाद	१८६६	उत्तर प्रदेश	लखनौ
				-
आंध्र प्रदेश	हैदराबाद	१९५४	आंध्र प्रदेश	-
				-
मुंबई उच्च न्यायालय	मुंबई	१८६२	महाराष्ट्र, गोवा, दादरा व नगर हवेली, दमन व दीव	नागपूर, पणजी, औरंगाबाद
				-
कोलकाता	कोलकाता	१८६२	पश्चिम बंगाल, अंदमान-निकोबार	पोर्ट ब्लेअर येथे फिरते खंडपीठ
				-
छत्तीसगढ	विलासपूर	२०००	छत्तीसगढ	-
				-
दिल्ली	दिल्ली	१९६६	दिल्ली	-
				-
गुवाहाटी	गुवाहाटी	१९४८	आसाम, मणिपूर, मेघालय, नागालॅड, त्रिपुरा, मिझोराम, अरुणाचल प्रदेश	कोहिमा, ऐजवाल, इंफाळ, शिलाँग, आगरताळा, इटानगर
				-
गुजरात	अहमदाबाद	१९६०	गुजरात	-
				-
हिमाचल प्रदेश	सिमला	१९७१	हिमाचल प्रदेश	-
				-
जम्मू-काश्मीर	श्रीनगर-जम्मू	१९२८	जम्मू-काश्मीर	-
				-
झारखंड	रांची	२०००	झारखंड	-
				-
कर्नाटक	बंगळूरू	१८८४	कर्नाटक	-
				-
केरळ	एर्नाकुलम	१९५८	केरळ, लक्षव्दीप	-
				-
मध्य प्रदेश	जबलपूर	१९५६	मध्य प्रदेश	ग्वाल्हेर, इंदोर
				-
मद्रास	चेन्नई	१८६२	तामिळनाडू, पादुच्चेरी	मदुराई
				-
ओडिशा	कटक	१९४८	ओडिशा	-
				-
पटना	पाटणा	१९१६	बिहार	-
				-
पंजाब व हरियाणा	चंदिगढ	१९६६	पंजाब, हरियाणा, चंदिगढ	-
				-
राजस्थान	जोधपूर	१९४९	राजस्थान	जयपूर
				-
सिक्कीम	गंगटोक	१९७५	सिक्किम	-
				-
उत्तराखंड	नैनिताल	२०००	उत्तराखंड	-

MPSC Sample Question Paper 15

MPSC Sample Question Paper in Marathi language (MPSC Prashnapatrika) for MPSC Preliminary Exam (State Services Examination), State Services Examination, Maharashtra Engineering Services, Assistant Preliminary Exam, Maharashtra Agricultural Services, MPSC PSI Exam (Police Sub Inspector Examination), MPSC STI (Sales Tax Inspector).

नमुना प्रश्न
 

१) पेरियार रामस्वामी नायकर यांनी _________ या राज्यात अस्पृश्यता निर्मुलनाची चळवळ उभारली होती.
१) कर्नाटक       २) आंध्र प्रदेश     ३) तामिळनाडू       ४) केरळ
 

२) महाराष्ट्रात आदिवासी विभागाची स्थापना कधी करण्यात आली?
१) १९७२       २) १९७५      ३) १९८३       ४) १९९२
 

३) १८५५ च्या अँग्लो-अफगाण युद्धात शहीद झालेल्या हिंदी सैनिकांच्या कुटुंबियांना मुंबईत फंड गोळा करून कोणी आर्थिक मदत केली?
१) बाळशास्त्री जांभेकर    २) लोकमान्य टिळक      ३) डॉ. भाऊ दाजी लाड     ४) दादाभाई नौरोजी
 

४) ______ या वर्षी कर्नाटकातील बेळगाव येथे 'संयुक्त महाराष्ट्र समितीची, स्थापना करण्यात आली?
१) १९४२       २) १९४६       ३) १९५०        ४) १९५५   
 

५) 'ग्रामगीता' लिहिणारे राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज यांचे नाव ___________
१) डेबुजी झिंगरोजी जानोरकर  २) माणिक बंडोजी ब्राह्मभट  ३) माणिक बंडोजी तुकडोजी  ४) यापैकी नाही.
 

६) मुंबई प्रांतात देवदासी प्रथेविरुध्द कोणी परिषद भरविली होती?
१) वि. रा. शिंदे      २) महात्मा फुले     ३) धों. के. कर्वे       ४) गो. ग. आगरकर     
 

७) १९३८ साली पूर्व खानदेशात अतिवृष्टीने गांजलेल्या शेतकऱ्यांसाठी साराबंदीची चळवळ कोणी उभारली?
१) महात्मा गांधी     २) साने गुरुजी     ३) महात्मा फुले    ४) वि. जक. शिंदे
 

८) जातिव्यवस्थेतून निर्माण झालेल्या अस्पृश्यतेचा प्रश्न सोडविण्यासाठी संपूर्ण समाजरचनेची पुनर्मांडणी करण्याचा विचार सर्वप्रथम _______ या समाजसुधारकाने मांडला.
१) महात्मा फुले    २) डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर   ३) महर्षी शिंदे    ४) राजा राममोहन रॉय 
 

९) १९९२ मध्ये पुण्यातील फर्ग्युसण कॉलेजमध्ये अस्पृश्य व ब्राम्हण यांच्या एकत्र सहभोजनाचा कार्यक्रम कोणी आयोजित केला होता?
१) वि. रा. शिंदे       २) डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर    ३) धों. के. दर्वे     ४) शाहू महाराज
 

१०) महाराष्ट्राची उपराजधानी ________ ही आहे.
१) मुंबई     २) अमरावती    ३) नागपूर     ४) नाशिक 

११) महाराष्ट्रात एकूण किती जिल्हे आहेत?
१) २९       २) २८      ३) ३५     ४) यापैकी नाही
 

१२) पेंच नदीचा उगमस्थान कोठे आहे?
१) अमरकंटक (मध्यप्रदेश)   २) छिंदवाडा (मध्यप्रदेश)   ३) जबलपुर (मध्यप्रदेश)  ४) उज्जैन (मध्यप्रदेश)
 

१३) ________ धरणास महाराष्ट्राची भाग्यरेखा गणले जाते.
१) गंगापूर    २) दारणा     ३) कोयना      ४) पानशेत
 

१४) महाराष्ट्राच्या उत्तरेस हा ________ प्रदेश आहे.
१) उत्तर प्रदेश      २) मध्यप्रदेश      ३) राजस्थान      ४) छत्तीसगढ 
 

१५) 'जायकवाडी' जलविद्युत प्रकल्प कोणत्या जिल्ह्यात आहे?
१) अकोला      २) औरंगाबाद      ३) सातारा        ४) बुलडाणा
 

१६) लेक टॅपिंग प्रकल्पाचे मुख्य अभियंता कोण आहे?
१) पृथ्वीराज चव्हाण   २) दीपक मोडक   ३) राज कुटे   ४) यापैकी नाही
 

१७) क्षेत्रफळानुसार महाराष्ट्राचा सर्वात मोठा जिल्हा कोणता आहे?
१) अहमदनगर     २) अकोला     ३) नाशिक      ४) पुणे
 

१८) पं. जवाहरलाल नेहरू यांनी कोणता ग्रंथ अहमदनगर तुरुंगात लिहिला?
१) भारताचा शोध    २) डिस्कव्हरी ऑफ इंडिया   ३) साईबाबा     ४) १ आणि २
 

१९) औरंगाबाद जिल्ह्याच्या कोणत्या तालुक्यात जगप्रसिध्द लेणी आहे?
१) गंगापूर      २) पैठण     ३) सोयगाव     ४) सिल्लोड
 

२०) सर्वाधिक साखर कारखाने या जिल्ह्यात आहे.
१) कोल्हापूर      २) गडचिरोली     ३) अहमदनगर      ४) अकोला

उत्तर :
१) ३  २) ३  ३) ३  ४) २  ५) ५  ६) १  ७) २  ८) १  ९) १  १०) ३   
११) ३  १२) २  १३) ३   १४) २   १५) २   १६) २   १७) १   १८) ४   १९) ४  २०) ३

पर्यटन स्थळे parytan sthale

पर्यटन स्थळ	ठिकाण	राज्य
नटराज मंदिर	चिदंबरम	तामिळनाडू
गोल घुमट	विजापूर	कर्नाटक
रथमंदीर	महाबलिपूरम	तामिळनाडू
सूर्य मंदीर	कोणार्क	ओरिसा
सुवर्णमंदीर	अमृतसर	पंजाब
जगन्नाथ मंदिर (सुभद्रा-बालभद्र)	पुरी	ओरिसा
लिंगराज मंदिर	भुवनेश्वर	ओरिसा
जैन धर्मियांची दिलवरा मंदिरे	माऊंट अबू	राजस्थान
रामेश्वर मंदिर	रामेश्वर	तामिळनाडू
मीनाक्षी मंदिर	मदुराई	तामिळनाडू
सिद्धेश्वर मंदिर	सोलापूर	महाराष्ट्र
श्री विठ्ठल - रुक्मिणी मंदिर	पंढरपूर	महाराष्ट्र
अन्नपूर्णा मंदिर	व्हरन्याडू	मंगळूर-कर्नाटक
बुलंद दरवाजा	फत्तेपूर शिक्री	उत्तर प्रदेश
गेट वे ऑफ इंडिया	मुंबई	महाराष्ट्र
नेहरू तारांगण	मुंबई	महाराष्ट्र
राणीचा बाग	मुंबई	महाराष्ट्र
कोवालम बीच	थिरूवनंतपूरम	केरळ
अजिंठा लेणी	औरंगाबाद	महाराष्ट्र
घृणेश्वर मंदिर	वेरूळ (औरंगाबाद)	महाराष्ट्र
आनंदभुवन	अलाहाबाद	उत्तर प्रदेश
अंबर पॅलेस	जयपूर	राजस्थान
हवामहल	जयपूर	राजस्थान
चारमिनार	हैदराबाद	आंध्र प्रदेश
आगाखान पॅलेस	येरवडा (पुणे)	महाराष्ट्र
जंतर मंतर	दिल्ली, जयपूर, मथुरा	दिल्ली, जयपूर, मथुरा
ताजमहाल	आग्रा	उत्तर प्रदेश
हावडा ब्रीज	कोलकत्ता	प. बंगाल
स्वामी विवेकानंद शिलास्मारक	कन्याकुमारी	तामिळनाडू
खजुराहो लेणी	भोपाळ	मध्यप्रदेश
जामा मशिद	दिल्ली	दिल्ली
ख्वाजा मोइनुद्दिन चिस्ती दर्गा	अजमेर	राजस्थान
सेल्यूलर जेल	पोर्ट ब्लेअर	अंदमान-निकोबार
गोमटेश्वर पुतळा	श्रवणबेळगोळ	कर्नाटक
ॠषभनाथाची उंच मूर्ती (८४ फूट)	चुलगिरी	मध्यप्रदेश
कुतुबमिनार	दिल्ली	दिल्ली
शांतिनिकेतन	बोलपूर (कोलकाता)	प. बंगाल
हुमायून कबर	दिल्ली	दिल्ली
भीमबेटका गुंफा	मध्यप्रदेश	मध्यप्रदेश

MPSC Sample Question Paper 14

MPSC Sample Question Paper in Marathi language (MPSC Prashnapatrika) for MPSC Preliminary Exam (State Services Examination), State Services Examination, Maharashtra Engineering Services, Assistant Preliminary Exam, Maharashtra Agricultural Services, MPSC PSI Exam (Police Sub Inspector Examination), MPSC STI (Sales Tax Inspector).

नमुना प्रश्न :

१) डॉ. होमी भाभा यांना आपण भारताच्या __________ कार्यक्रमाचे जनक म्हणून ओळखतो.
१) अवकाश      २) अणू     ३) जैवतंत्रज्ञान     ४) यापैकी नाही

२) 'यू (U) आकाराची दरी' हे कोणत्या भौगोलिक घटकाच्या कार्यामुळे निर्माण झालेले भूरूप आहे.
१) हिमनदी     २) महासागर     ३) वादळी वारे     ४) पर्जन्य

३) १९५७ मध्ये स्पुटनिक हा जगातील पहिला कृत्रिम उपग्रह कोणत्या देशाने अवकाशात प्रक्षेपित केला?
१) अमेरिका     २) ब्रिटन      ३) रशिया      ४) जर्मनी 

४) मध्य प्रदेशातील ________ हे ठिकाण हिऱ्यांच्या खाणींसाठी प्रसिद्ध आहे.
१) इंदोर     २) पन्ना     ३) भोपाळ     ४) खजुराहो 

५) कर्नाटकातील _______ याठिकाणी देशातील उपग्रह नियंत्रण केंद्र विकसित करण्यात आले आहे.
१) बंगळूरू      २) मंड्या       ३) हसन     ४) हुबळी 

६) भारतातून किंबहुना आशियातून युरोपला जाण्यासाठी सर्वांत जवळचा मार्ग म्हणजे________
१) सुएझ कालवा      २) किल कालवा     ३) पनामा     ४) यापैकी नाही

७) देशातील अतिजास्त लोकसंख्येची घनता असलेल्या (घनता ८०० हून अधिक) राज्ये वा केंद्रशासित प्रदेशांचा गट अचूक नेमा
१) मध्य प्रदेश, छत्तीसगड, राजस्थान  २) गोवा, आसाम, त्रिपुरा ३) महाराष्ट्र, आंध्र प्रदेश, कर्नाटक ४) दिल्ली, प. बंगाल, केरळ

८) १९७१ मध्ये आंध्र प्रदेशातील _______ या ठिकाणी उपग्रह प्रक्षेपण केंद्र विकसित करण्यात आले आहे.
१) श्रीहरिकोटा       २) थुंबा       ३) हसन      ४) हैद्राबाद

९) भारतातील मान्सूनचे (पर्जन्य) प्रमुख वैशिष्ट्य म्हणून खालीलपैकी कशाचा निर्देश करता येईल?
१) प्रादेशिक वितरणातील असमानता   २) केंद्रितता     ३) अनियमितता      ४) सर्व पर्याय बरोबर आहे

१०) भारत व बंगला देश यामधील वादाचा मुद्दा ठरलेले ______ हे बेट गंगा नदीच्या मुखाशी आहे.
१) निकोबार     २) न्यू मरे     ३) किंबर्ले     ४) प्रिटोरिया

११) भारतातील खालीलपैकी कोणते एक शहर देशाचे प्रमुख लष्करी केंद्र (छावणी) गणले जाते?
अ) चिदंबरम      २) महू        ३) मंगळूर       ४) अलाहाबाद

१२) महाराष्ट्रात पश्चिम किनारपट्टी व सह्याद्रीचा पश्चिम उतार या भागात प्रामुख्याने ________ प्रकारचा पाऊस पडतो.
१) आरोह पर्जन्य     २) प्रतिरोध पर्जन्य    ३) अवरोह पर्जन्य     ४) यापैकी नाही

१३) खालीलपैकी कोणत्या घटकाचा अपारंपरिक ऊर्जा साधनांत समावेश करता येणार नाही?
१) नैसर्गिक वायू    २) सौरऊर्जा     ३) बायोगॅस      ४) पवनऊर्जा

१४) अंदमान व निकोबार द्विपसमूहात ________ हे सर्वोच्च शिखर वसलेले आहे.
१) बेला     २) खादिर     ३) छागोस     ४) सॅडल

१५) विदर्भ म्हणून गणल्या जाणाऱ्या महाराष्ट्राच्या प्रदेशात खालीलपैकी कोणत्या दोन प्रशासकीय विभागांचा समावेश होतो?
१) नाशिक, अमरावती    २) नागपूर, अमरावती    ३) औरंगाबाद, नागपूर,    ४) नाशिक, औरंगाबाद

१६) १९६९ मध्ये अपोलो यानातून _________ या देशाने सर्वप्रथम मानवास चंद्रावर पाठवले.
१) अमेरिका     २) ब्रिटन     ३) रशिया     ४) जर्मनी

१७) थुंबा हे उपग्रह प्रक्षेपण केंद्र भारतातील _______ राज्याच्या किनाऱ्यावर वसलेले आहे.
१) ओरिसा       २) महाराष्ट्र      ३) केरळ      ४) आंध्र प्रदेश

१८) उत्तर प्रदेशातील ________ हे ठिकाण सुगंधी अत्तरांसाठी प्रसिद्ध आहे.
१) कनोज        २) अलिगढ      ३) बरेली       ४) रामपूर  

१९) ऑगस्ट २००६ मध्ये सूर्यमालेतील नववा ग्रह मानला गेलेल्या _______ या ग्रहाची मान्यता काढून घेण्यात आल्यामुळे सूर्यमालेतील ग्रहांची संख्या आता ८ इतकी झाली आहे.
१) बुध      २) शनि      ३) नेपच्यून     ४) प्लुटो   

२०) ब्रिटनमधील लंडन हे शहर ________ नदीवर वसलेले आहे.
१) पोतोम्यॅक      २) यांगून      ३) टेम्स     ४) स्प्री


उत्तर :
१) २  २) १  ३) ३  ४) २  ५) ३  ६) १  ७) ४   ८) १  ९) ४  १०) २   
११) २  १२) २   १३) १   १४) ४   १५) २   १६) १   १७) ३   १८) १   १९) ४  २०) ३

महत्वाचे राष्ट्रीय व आंतरराष्ट्रीय दिवस Important national and international days

राष्ट्रीय दिवस (Rashtriy Divas)
राष्ट्रीय युवा दिन - १२ जानेवारी
सेना दिवस - १५ जानेवारी
प्रजासत्ताक दिन - २६ जानेवारी
हुतात्मा दिन - ३० जानेवारी
राष्ट्रीय विज्ञान दिन - २८ फेब्रुवारी
राष्ट्रीय सागरी दिन - ५ एप्रिल
महाराष्ट्र दिन - १ मे
राष्ट्रीय एकता दिन - १३ मे
भारत छोडो - ९ ऑगस्ट
स्वातंत्र दिन - १५ ऑगस्ट
शिक्षण दिन - ५ सप्टेंबर
हवाईदल दिन - ८ ऑक्टोबर 
टपाल दिन - ९ ऑक्टोबर
राष्ट्रीय एकता दिन - ३१ ऑक्टोबर 
बाल दिन - १४ नोव्हेंबर
नौदल दिन - ४ डिसेंबर
ध्वज दिन - ७ डिसेंबर
किसान दिन - २३ डिसेंबर
वन्यजीव सप्ताह - १ ते ७ ऑक्टोबर
राष्ट्रीय पर्यावरण जागृती महिना - १९ नोव्हेंबर ते १८ डिसेंबर


आंतरराष्ट्रीय दिवस (Aantrarashtriya Divas)
आंतरराष्ट्रीय सीमाशुल्क दिन - २६ जानेवारी
जागतिक महिला दिन - ८ मार्च
जागतिक अपंग दिन - १६ मार्च
जागतिक वनदिन - २१ मार्च
जागतिक आरोग्य दिन - ७ एप्रिल
वसुंधरा दिन - २२ एप्रिल
जागतिक कामगार दिन - १ मे
जागतिक रेडक्रॉस दिवस - ८ मे
राष्ट्रकुल दिवस - २४ मे
जागतिक पर्यावरण दिवस - ५ जून
हिरोशिमा दिवस - ६ ऑगस्ट
जागतिक साक्षरता दिन - ८ सप्टेंबर
जागतिक पर्यटन दिन - २७ सप्टेंबर
जागतिक मानक दिन - १४ ऑक्टोबर
जागतिक अन्न दिन - १६ ऑक्टोबर
संयुक्त राष्ट्रसंघ दिन - २४ ऑक्टोबर
ऑक्टोबर क्रांती दिन - ७ नोव्हेंबर
मानव हक्क दिन - १० डिसेंबर 

MPSC PSI Prelims Exam Syllabus

प्रश्नसंख्या – १०० एकूण गुण – १०० दर्जा – पदवी वेळ – १ तास प्रश्न स्वरूप – वस्तुनिष्ठ

१. चालू घडामोडी – जागतिक तसेच भारतातील

२. नागरिकशास्त्र – भारताच्या घटनेचा प्राथमिक अभ्यास, राज्य व्यवस्थापन (प्रशासन), गरम व्यवस्थापन (प्रशासन)

३. आधुनिक भारताचा विशेषत: महाराष्ट्राचा इतिहास

४. भूगोल (महाराष्ट्राच्या भूगोलाच्या विशेष संदर्भासह): पृथ्वी, जगातील विभाग, हवामान, अक्षांश-रेखांश, महाराष्ट्रातील जमिनीचे प्रकार, पर्जन्यमान, प्रमुख पिके, शहरे, नद्या, उद्योगधंदे, इत्यादी.

५. अर्थव्यवस्था – भारतीय अर्थव्यवस्था – राष्ट्रीय उत्त्पन्न, शेती, उद्योग, परकीय व्यापार, बँकिंग, लोकसंख्या, दारिद्र्य , मुद्रा आणि राजकोषीय नीती इत्यादी.

शासकीय अर्थव्यवस्था – अर्थसंकल्प, लेखा, लेखा परीक्षण इत्यादी

६. सामान्य विज्ञान- भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, प्राणीशास्त्र, वनस्पतीशास्त्र व आरोग्यशास्त्र.

७. बुद्धिमापन चाचणी व अंकगणित

MPSC Sample Question Paper 13

MPSC Sample Question Paper in Marathi language(MPSC Prashnapatrika) for MPSC Preliminary Exam (State Services Examination), State Services Examination, Maharashtra Engineering Services, Assistant Preliminary Exam, Maharashtra Agricultural Services, MPSC PSI Exam (Police Sub Inspector Examination), MPSC STI (Sales Tax Inspector).

नमुना प्रश्न 

१) १८५१ साली भारतातील _______ या ठिकाणांदरम्यान पहिली टेलिग्राफ लाईन सुरू झाली.
१) कोलकाता-डायमंड हार्बर    २) कोलकाता-आग्रा    ३) कोलकाता-चेन्नई     ४) यापैकी नाही

२) १८८४ साली भारतातील _______ या ठिकाणांदरम्यान पहिली टेलिग्राफ सर्विस सुरू झाली.
१) कोलकाता-डायमंड हार्बर    २) कोलकाता-आग्रा    ३) कानपूर-लखनौ      ४) दिल्ली-झाशी

३) १९६० साली ______ या ठिकाणांदरम्यान भारतातील पहिली असटीडी फोन सेवा सुरू झाली.
१) कानपूर-लखनौ      २) दिल्ली-कोलकाता     ३) दिल्ली-मुंबई      ४) पुणे-मुंबई

४) भारतात आकाशवाणी व दूरदर्शन यांचे कार्यक्रम राष्ट्रीय, प्रादेशिक व स्थानिक स्तरावर योग्यरित्या प्रसारित करण्यासाठी ______ ही संस्था स्थापन करण्यात आली आहे.
१) आकाशवाणी      २) दूरदर्शन       ३) प्रसारभारती     ४) नभोवाणी

५) आग्रा हे शहर ______ या नदीवर आहे.
१) गंगा     २) यमुना      ३) भागीरथी       ४) नर्मदा

६) १८१८ साली मध्य प्रदेशातील ______ या शहरात लष्कराची छावणी स्थापन करण्यात आली.
१) भोपाळ      २) उज्जैन       ३) जबलपूर      ४) महू

७) जगन्नाथाच्या रथयात्रेसाठी प्रसिध्द असणारे पुरी (जगन्नाथपुरी) हे शहर ______ राज्यात आहे.
१) तामिळनाडू      २) ओरिसा      ३) कर्नाटक      ४) आंध्र प्रदेश

८) _______ या वर्षी भारतात माहिती अधिकार कायदा संमत झाला.
१) २००१     २) २००३      ३) २००५       ४) २००७

९) २०११ पासून भारतातील ओरिसा या राज्याचे नाव _______ असे करण्यात आले आहे.
१) उडिया      २) ओरिया     ३) ओदिया    ४) ओडिशा

१०) _____ या शहराच्या भारतातील मध्यवर्ती स्थानामुळे ते देशातील हवाई, लोह व राष्ट्रीय मार्गाचे तसेच संदेशवहनाचे महत्त्वाचे केंद्र बनले आहे.
१) जयपूर      २) नागपूर     ३) मुंबई     ४) दिल्ली

११) भारत व रशिया यांच्या मैत्रीचे प्रतिक असलेले विख्यात 'फ्रेन्डशिप गार्डन' छत्तीसगढ राज्यातील _____ या शहरात आहे.
१) बोकारो      २) गिरिधी      ३) भिलाई      ४) विलासपूर

१२) भारतात शिवालिक टेकड्यांच्या पायथ्याशी सुनियोजीतरित्या वसविलेले राजधानीचे शहर कोणते?
१) जयपूर      २) लखनौ       ३) चंदिगढ     ४) दिल्ली 

१३) भारतातील प्रसिद्ध 'रॉक गार्डन' कोणत्या शहरात आहे?
१) जयपूर      २) मुंबई       ३) चंदिगढ      ४) दिल्ली 

१४) राजस्थानातील ______ हे शहर वाळूच्या नैसर्गिक तेकड्यांसाठी व मरुभूमी उत्सवासाठी प्रसिद्ध आहे.
१) जैसलमेर     २) जयपूर     ३) जोधपूर     ४) हनुमानगढ

१५) भारताच्या एकूण आयातीत सर्वाधिक म्हणजे ______ इतका वाटा युरोपियन राष्ट्रांचा आहे.
१) १०%        २) ३५%      ३) ४०%       ४) ६०%

१६) एप्रिल-मे महिन्यात होणाऱ्या वादळांना पश्चिम बंगालमध्ये _______ नावाने ओळखले जाते.
१) वळीव      २) कालबैसाखी    ३) लू     ४) आँधी

१७) उन्हाळ्याच्या अखेरीस मान्सूनपूर्व काळात येणाऱ्या पावसाच्या सरींना केरळ, कर्नाटक या राज्यांत ______ नावे ओळखले जाते.
१) मृगबहार सरी     २) आम्रसरी     ३) कांदेबहार सरी     ४) कॉफीबहार सरी 

१८) मेघालयातील _______ या ठिकाणी ११७०० मिमी इतका भारतातील सर्वाधिक पाऊस पडतो.
१) चेरापुंजी      २) मॉसिनराम      ३) जैसलमेर     ४) शिलाँग

१९) ______ हा कालावधी मान्सून वाऱ्यांच्या परतीचा काळ मानला जातो.
१) जून ते सप्टेंबर     २) जानेवारी ते मार्च    ३) ऑक्टोबर ते नोव्हेंबर      ४) जुलै ते सप्टेंबर

२०) _______ मोसमी वाऱ्यांमुळे भारतातील तामिळनाडू व आंध्र प्रदेश राज्यांच्या किनारी भागात हिवाळ्यात पाऊस पडतो.
१) नैऋत्य       २) ईशान्य     ३) आग्नेय     ४) ध्रुवीय     

उत्तर :
१) १  २) २  ३) १  ४) ३  ५) २  ६) ४  ७) २  ८) ३  ९) ४  १०) २ 
११) ३  १२) ३  १३) ३  १४) १  १५) ३  १६) २  १७) ४  १८) २  १९) ३  २०) २ 

MPSC Sample Question Paper 12

MPSC Sample Question Paper in Marathi language(MPSC Prashnapatrika) for MPSC Preliminary Exam (State Services Examination), State Services Examination, Maharashtra Engineering Services, Assistant Preliminary Exam, Maharashtra Agricultural Services, MPSC PSI Exam (Police Sub Inspector Examination), MPSC STI (Sales Tax Inspector).

नमुना प्रश्न 
१) २००८ या वर्षी महाराष्ट्रातील _____ या शहरास तीनशे वर्षे पूर्ण झाली.
१) नांदेड     २) नागपूर   ३) चंद्रपूर    ४) औरंगाबाद

२) २००९ या वर्षी महाराष्ट्रातील ________ या शहरास तीनशे वर्षे पूर्ण झाली.
१) नांदेड     २) नागपूर   ३) चंद्रपूर    ४) औरंगाबाद

३) महाराष्ट्र राज्याची स्थापना कधी झाली?
१) १ मे १९६०    २) १ मे १९६१     ३) १ मे १९६२      ४) १ मे १९६३

४) महाराष्ट्रात शिवाजी विद्यापीठ कोणत्या ठिकाणी आहे?
१) औरंगाबाद    २) नाशिक    ३) कोल्हापूर    ४) जळगाव

५) ऑक्टोबर २०१० मध्ये ______ या जिल्ह्यास 'महाराष्ट्राची पर्यटन राजधानी' हा किताब बहाल करण्यात आला.
१) औरंगाबाद    २) नाशिक    ३) नागपूर    ४) वर्धा

६) महाराष्ट्राचा 'राज्यपक्षी' कोणता?
१) मैना     २) भारव्दाज     ३) हरियाल     ४) मोर

७) महाराष्ट्राचा राज्यप्राणी कोणता?
१) मुंगूस     २) शेकरू खार    ३) बिबट्या    ४) पांढरा वाघ

८) ऑक्टोबर २००८ मध्ये महाराष्ट्रातील चांदोली व कोयना परिसरात _______ या व्याघ्र प्रकल्पास केंद्र शासनाने अधिकृत मंजुरी दिली.
१) सह्याद्री    २) अजिंक्यतारा    ३) माळढोक    ४) हिमाद्री

९) महाराष्ट्रात अमरावती जिल्ह्यात _______ येथे व्याघ्र प्रकल्प आहे.
१) माळढोक     २) मेळघाट     ३) पेंच     ४) ताडोबा 

१०) सोलापूर व अहमदनगर जिल्ह्यातील _______ हे अभयारण्य पक्ष्यांसाठी राखीव आहे.
१) कर्णाळा      २) अकलूज      ३) माळढोक      ४) मेळघाट

११) महाराष्ट्रात एकून क्षेत्रफळापैकी अभयारण्याखालील क्षेत्र केवळ _______ टक्क्यांच्या आसपास आहे.
१) १       २) २      ३) ५        ४) १०

१२) पुण्यातील सी-डॅक येथे विकसित होत असलेला भारताचा सुपर महासंगणक कोणता?
१) परम      २) परमयुवा      ३) विजय      ४) भारत 

१३) पुण्यातील सी-डॅक येथे विकसित झालेला भारताचा पहिला महासंगणक कोणता?
१) परम       २) परमयुवा      ३) विजय     ४) भारत

१४) २९ सप्टेंबर २०१० रोजी 'युनिक' आयडेंटिफिकेशन नंबर-आधार योजनेचा शुभारंभ कोणत्या जिल्ह्यात झाला?
१) नागपूर     २) चंद्रपूर     ३) नंदूरबार     ४) गडचिरोली

१५) महाराष्ट्रातील _______ जिल्ह्यातील शिवाजीनगर येथे १५० मेगावॅट क्षमतेचा महासौर ऊर्जा प्रकल्प विकसित होत आहे.
१) धुळे       २) नंदूरबार    ३) गडचिरोली     ४) चंद्रपूर

१६) महाराष्ट्रात समुद्रकिनार्यावरील पहिला वन पर्यटन प्रकल्प रत्नागिरी जिल्ह्यतील _____ येथे पूर्णत्वास आला आहे.
१) मंडनगड      २) चिपळूण      ३) गुहागर      ४) दापोली

१७) महाराष्ट्रातील ______ या जिल्ह्यात एकही तालुका अस्तित्वात नाही.
१) मुंबई शहर     २) मुंबई उपनगर     ३) ठाणे      ४) नंदूरबार

१८) महाराष्ट्रातील ३५ जिल्ह्यांपैकी ______ व _______ या दोन जिल्ह्यांत जिल्हा परिषदा नाहीत.
१) मुंबई शहर ओ मुंबई उपनगर     २) मुंबई शहर व ठाणे    ३) मुंबई उपनगर व ठाणे    ४) रायगड व ठाणे      

१९) कापूस उत्पादनात आघाडीवर असलेला महाराष्ट्रातील ______ हा जिल्हा 'पांढरे सोने पिकविणारा जिल्हा' म्हणून ओळखला जातो.
१) नागपूर       २) अकोला      ३) भंडारा      ४) यवतमाळ

२०) भंडारा जिल्ह्यातील ______ येथे राष्ट्रीय संरक्षण साहित्य निर्मितीचा कारखाना आहे.
१) वाडी       २) तुमसर       ३) अड्याळ       ४) जवाहरनगर

उत्तर :
१) २  २) १  ३) १  ४) ३  ५) १  ६) ३  ७) २  ८) २  ९) २  १०) ३ 
११) २  १२) २  १३) १  १४) ३  १५) १  १६) ३  १७) १  १८) १  १९) ४  २०) ४

MPSC Sample Question Paper 11

MPSC Sample Question Paper in Marathi language(MPSC Prashnapatrika) for MPSC Preliminary Exam (State Services Examination), State Services Examination, Maharashtra Engineering Services, Assistant Preliminary Exam, Maharashtra Agricultural Services, MPSC PSI Exam (Police Sub Inspector Examination), MPSC STI (Sales Tax Inspector).

नमुना प्रश्न

१) चिकुनगुनिया हा रोग _______ पासून होतो.
१) विषाणू   २) जीवाणू  ३) आदिजीव  ४) कवक

२) खालीलपैकी कोणत्या समूहातील दोन जीवनसत्त्वे पाण्यात द्रावणीय आहेत.
१) अ, ड      २) ब, क    ३) ई, के    ४) यापैकी नाही

३) कोणत्या समूहातीय जीवनसत्त्वे पाण्यात द्रावणीय नाहीत, मात्र मेदात (Fats) विरघळतात?
१) अ, ब, क, ड    २) अ, ड, ई, के     ३) अ, ब, ड, के     ४) अ, ब, ड, ई

४) मानवी आहारातील खालीलपैकी कोणत्या घटकापासून शरीरास सर्वाधिक ऊर्जा मिळते?
१) कार्बोहायड्रेटस  २) प्रथिने   ३) जीवनसत्त्वे   ४) यापैकी नाही

५) निकोप दृष्टीसाठी खालीलपैकी कोणते जीवनसत्त्व अत्यंत महत्त्वाचे आहे?
१) अ   २) ब   ३) क   ४) ड

६) 'ब' जीवनसत्त्व समूहात (B-complex) एकून किती जीवनसत्त्वांचा समावेश होतो?
१) ६   २) ८   ३) १०   ४) १२

७) शरीरातील कॅल्शियम व फॉस्फरस यांच्या चयापचय क्रियेच्या नियंत्रणासाठी आवश्यक असलेले 'कॅल्शिफेरॉल' (Calciferol) ... नावाने ओळखले जाते.
१) जीवनसत्त्व 'अ'  २) जीवनसत्त्व 'ब'  ३) जीवनसत्त्व 'क'  ४) जीवनसत्त्व 'ड'

८) जननक्रियेशी संबधित असलेले जीवनसत्त्व 'ई' कोणत्या शास्त्रीय नावाने प्रचलित आहे?
१) रेटीनॉल   २) कॅल्शिफेरॉल   ३) टोकोफेरॉल   ४) थायमिन

९) अँटिऑक्सिडंट (Antioxident) म्हणून खालीलपैकी कोणते जीवनसत्त्व कार्यरत असते?
१) Vit-A   २) Vit-C   ३) Vit-D   ४) Vit-E             

१०) जखमेमधील रक्त गोठण्याच्या क्रियेत ________ हे जीवनसत्त्व महत्त्वाची भूमिका निभावते.

१) Vit-A   २) Vit-C   ३) Vit-D   ४) Vit-K     

११) अतिमध्यसेवनामुळे _____ या जीवनसत्त्वाचा अभाव निर्माण होऊन पेलाग्रा हा विकार जडतो.
१) थायमिन (B-1)   २) नियासिन (B-5)   ३) बायोटीन (B-7)   ४) रायबोफ्लेविन (B-2)

१२) खालीलपैकी कोणते विधान असत्य आहे?
अ) कुष्ठरोग हा आनुवंशिक रोग आहे ब) कुष्ठरोग मायकोबॅक्टेरियम लेप्री या जीवाणूपासून होतो
क) डॉ. हॅन्सन यांनी कुष्ठरोगाचा जीवाणू शोधला. ड) कुष्ठरोग हा संक्रामक रोग आहे.
१) अ    २) ब    ३) क    ४) ड

१३) राष्ट्रीय कुष्ठरोग निर्मूलन कार्यक्रम देशात _________ या वर्षापासून राबविण्यात येतो.
१) १९६५   २) १९७०   ३) १९८३   ४) १९९०

१४) राऊस सार्कोमा या विषाणूमुळे (RSV) ________ हा रोग उद्भवतो.
१) कर्करोग   २) कुष्ठरोग   ३) हत्तीरोग   ४) हिवताप

१५) प्लाझमोडियम व्हायव्हॅक्स या परजीवामुळे _____ हा रोग होतो.
१) कर्करोग   २) कुष्ठरोग   ३) हत्तीरोग    ४) हिवताप

१६) हत्तीरोग _______ हा डास चावल्याने होतो.
१) क्युलेक्स   २) प्लाझमोडियम   ३) ‍‍अँनाफिलेस   ४) यापैकी नाही

१७) अ‍नाफिलेस डासाची मादी चावल्याने _______ या रोगाच्या परजीवाचे संक्रमण होते.
१) हिवताप   २) संधीवात   ३) कर्करोग   ४) यापैकी नाही

१८) HIV या एड्सच्या विषाणूमध्ये कोणते जनुकिय आल्म आढळते?
१) DNA     २) RNA     ३) दोन्ही बरोबर     ४) दोन्ही चूक     

१९) रक्तातील हिमोग्लोबिनचे प्रमाण कमी झाले असता ________ हा रोग होतो.
१) अॅअनिमिया (पंडूरोग)     २) कावीळ    ३) गलगंड    ४) युरेमिया

२०) इन्शुलिन या संप्रेरकाअभावी _______ हा रोग होतो.
१) मधुमेह   २) कावीळ   ३) गलगंड    ४) यापैकी नाही

१) १  २) २  ३) २  ४) १  ५) १  ६) २  ७) ४  ८) ३  ९) ४  १०) ४ 
११) २  १२) १  १३) ३  १४) १  १५) ४  १६) १  १७) १ १८) २  १९) १  ३०) १

MPSC Sample Question Paper 10

MPSC Sample Question Paper in Marathi language(MPSC Prashnapatrika) for MPSC Preliminary Exam (State Services Examination), State Services Examination, Maharashtra Engineering Services, Assistant Preliminary Exam, Maharashtra Agricultural Services, MPSC PSI Exam (Police Sub Inspector Examination), MPSC STI (Sales Tax Inspector).

नमुना प्रश्न

१) देशातील सुमारे _______ इतके क्षेत्र सुपीक गालाच्या मृदेने समृध्द आहे.

१) १०-१५ टक्के          २) २०-२२ टक्के           ३) ३०-३५ टक्के           ४) ५० टक्के

२) भारतातील ______ राज्यातून कर्कवृत्त (२३ १/२ उत्तर) गेलेले आहे.

१) ८         २) १०       ३) २५        ४) २८

३) वार्षिक सरासरी पर्जन्यापेक्षा कमी किंवा जास्त पर्जन्य होणे यास पावसाची ______ म्हणतात.

१) चलक्षमता       २) केंद्रितता           ३) अनियमितता             ४) निश्चितता 

४) देशातील _______ या नदीच्या प्रवाहमार्गात जबलपूरजवळील भेडाघाट येथे धुवांधार धबधबा निर्माण झालेला आहे.

१) तापी      २) नर्मदा      ३) कावेरी      ४) गोदावरी

५) गंगेच्या कोसी या उपनदीप्रमाणेच ______ ही गंगेची उपनदीदेखील तिचे पात्र बदलण्याविषयी प्रसिद्ध आहे.

१) यमुना      २) चंबळ      ३) लुनी       ४) गंडक

६) देशातील एकूण पर्जन्यमानापैकी सुमारे _______ इतका पाऊस नैऋत्य मोसमी वार्यांपासून मिळतो.

१) १० टक्के      २) ५० टक्के      ३) ८० टक्के      ४) १०० टक्के

७) भारतात सिंचनाखालील स्थूल क्षेत्राचे प्रमाण लागवडीखालील क्षेत्राच्या सुमारे _______ टक्के इतके आहे.

१) २०        २) २६.२         ३) ४४.६         ४) ८०

८) भारतातील एकूण देशांतर्गत मालवाहतुकीपैकी _______ इतकी माल वाहतूक रस्त्यांवरून (रस्ते या माध्यमातून) होते.

१) २५ टक्के      २) ४० टक्के       ३) ६५ टक्के      ४) ४५ टक्के 

९) भारतीय रेल्वे व्यवस्थापनात सुसूत्रता निर्माण करण्यासाठी देशात सध्या रेल्वेचे एकूण _____ विभाग कार्यरत आहेत.

१) १०          २) १७          ३) २०            ४) २२

१०) _______ या शहरास भारतातील इलेक्ट्रॉनिक उद्योगांची राजधानी गणले जाते.

१) बंगळूरू       २) मुंबई      ३) पुणे       ४) जयपूर 

११) कोलकात्याजवळील रिश्रा या ठिकाणी १८५५ मध्ये भारतातील पहिली _______ गिरणी सुरू झाली.

१) साखर       २) कागद        ३) भात         ४) ताग

१२) १ सागरी (नॉटिकल) मैल म्हणजे किती किलोमीटर अंतर?

१) १ कि.मी.       २) १.२५ कि.मी.       ३) १.५ कि.मी.         ४) १.८५ कि.मी.

१३) भारतातील _______ या राज्याची श्रीलंका या शेजारील राष्ट्राबरोबर पूर्वापार सांस्कृतिक संबंधांची जपणूक आढळते.

१) कर्नाटक      २) तामिळनाडू       ३) आंध्र पॉईंट     ४) यापैकी नाही

१४) ग्रेट निकोबार बेटातील ________ हे ठिकाण भारताचे सर्वात दक्षिणेकडील ठिकाण गणले जाते.

१) विल्सन पॉईंट         २) कोमोरिन        ३) इंदिरा पॉईंट       ४) यापैकी नाही

१५) भारतीय प्रमाणवेळेशी संबंधित असलेले ८२ १/२ पूर्व रेखावृत्त अलाहाबादजवळील ______ शहरातून जाते.

१) मिर्झापूर       २) मिदनापूर       ३) कानपूर      ४) मेरठ

१६) भरतीय व्दिंपकल्पाचा ______ किनारा कोरोमंडल किनारा या नावे ओळखला जातो.

१) पूर्व किनारा     २) पश्चिम किनारा     ३) दोन्ही पर्याय योग्य     ४) यापैकी नाही

१७) खजिन संपत्तीने समृद्ध असलेले छोटा नागपूरचे पठार भारतातील कोणत्या राज्यात वसलेले आहे?

१) विदर्भ (महाराष्ट्र)     २) छत्तीसगड      ३) झारखंड      ४) उत्तराखंड

१८) भारतीय महावाळवंट (थरचे वाळवंट) देशाच्या _________ भागात वसलेले आहे.

१) पूर्व        २) पश्चिम       ३) दक्षिण      ४) उत्तर 

१९) खालीलपैकी कोणते राज्य भारताच्या पूर्व किनाऱ्यावर वसलेले नाही?

१) केरळ        २) तामिळनाडू         ३) आंध्र प्रदेश       ४) ओरिसा

२०) राज्यातील _______ या जिल्ह्यात सर्वाधिक साखर कारखाने एकवटलेले आहेत.

१) कोल्हापूर       २) सोलापूर       ३) अहमदनगर        ४) पुणे

उत्तर :

१) २  २) १  ३) १  ४) २  ५) ४  ६) ३  ७) ३  ८) ३  ९) २  १०) १ 

११) ४  १२) ४  १३) २   १४) ३   १५) १   १६) १   १७) ३   १८) २   १९) १  २०) ३